احکام انشاییاحکامِ بعد از مرحله اقتضا و قبل از مرحله فعلیت و اجرا را احکام انشایی گویند. ۱ - تعریفاحکام انشایی، احکامی است که در عالم اعتبار، جعل شارع به آن‌ها تعلق گرفته، اما هنوز به مرحله فعلیت و اجرا نرسیده است؛ یعنی اقتضای جعل ( مفسده و یا مصلحت ) دارد و جعل نیز به آن‌ها تعلق گرفته است، هر چند به مرحله اجرا نرسیده است. ۲ - تعبیر از احکام انشاییتوضیح: به دنبال مصلحت یا مفسده داشتن چیزی، مثل مصلحت نماز و مفسده شرب خمر ، مولا در صدد وضع قانون بر می‌آید و حکم به وجوب نماز و یا حرمت شرب خمر را مطرح می‌نماید. در این مرحله فقط مسئله قانون گذاری مطرح است و هنوز به مرحله‌ای نرسیده که این احکام در خارج اجرا شوند؛ از این جعل که به دنبال اقتضای حکم، تحقق پیدا می‌کند، به حکم انشایی تعبیر می‌شود. [۲]
خمینی، روح الله، الرسائل، ص۳۴۰.
[۶]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۶، ص۱۷۴.
[۷]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۶، ص۱۹۷.
۳ - عناوین مرتبطاحکام انشائی. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۰۴، برگرفته از مقاله «احکام انشایی». رده‌های این صفحه : احکام شرعی
|